Friday 29 January 2016

Ασφαλιστικά

Δ. Καμπυλαυκάς 23.01.16

ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΑ

Στο παρακάτω κειμενάκια θέλω να θίξω διάφορες επί μέρους πτυχές του ασφαλιστικού, κατά το δυνατόν αποστασιοποιούμενος από την επικαιρότητα...αλλά όχι πάντα


“Δόξα τω θεω” φθάσαμε και μεις σε εποχή που μας ενοχλούν οι κριτικές στη κυβέρνηση. Εννοώ από τον λαό, οι άλλοι κάνουν την δουλειά τους. Αλλά με ενοχλεί εξ' ίσου η φράση “και αυτοί τι κάνουν” ή η έκφραση της χρονολογικής ακολουθίας Καραμανλής-Παπανδρέου-Σαμαράς-Τσίπρας (και με κανα Παπαδήμα από τους πιο ακριβολόγους), ακόμα και όταν εκθειάζουν τον τελευταίο . Θέλω να φωνάξω ότι ο Τσίπρας δεν είναι το ίδιο με τους άλλους, ο Τσίπρας είμαστε εμείς. Αλλά δεν πείθω, ούτε τον εαυτό μου. Και δεν το πιστεύω άλλωστε, ο Τσίπρας ως πρωθυπουργός δεν μπορεί να είναι εκφραστής κόμματος ακόμα και του κόμματος που προεδρεύει (Δυστυχώς, ελλείψει προσωπικού, κάποιοι πρέπει να κάνουν και 2 δουλειές).
Όμως, αυτό που θα έπρεπε να υπάρχει είναι μια “άλλη”1 σχέση με την κοινωνία, που να διαφοροποιεί τη σημερινή διακυβέρνηση με όρους πέραν της “αποτελεσματικότητας” η και “φίλο-λαικότητας”. Να είναι σχέτα λαϊκή, να ακούμε στο δρόμο κάτι που ούτε εμείς το λέμε, 'οι προτάσεις ΜΑΣ”, ή της “κυβέρνησης μας” και όχι του Κατρουγκαλου ή του Τσιπρα. Και την όποια αν-απολεσματικότητα θα την χρεωνόμασταν όλοι, και θα μας συγχωρούσαμε ευκολότερα. Και αυτό θα ήταν μια βαθεια κατάκτησή δύσκολα αναστρέψιμη όταν (σας την σπάω τώρα) έρθει ο Μητσοτάκης.
Η καλλιέργεια αυτής της σχέσης είναι δουλειά του κόμματος. Ερμηνεύοντας ή απλοποιώντας το άρθρο του Μπαλτά, το κόμμα (πρέπει να) επεμβαίνει στο κυβερνητικό έργο μέσω της κοινωνίας.
Και εδώ είναι η ειρωνεία. Το κόμμα μπορεί να παίζει πλημμελώς αυτό το ρόλο (ναι, δεν μας το ζήτησε η κυβέρνηση, δεν υπάρχει χρόνος, η τρόικα είναι πίσω από την κουρτίνα...), όμως ορισμένοι, υστερόβουλα ή μη, μας τον αποδίδουν,
Εννοώ τις επιθέσεις στα γραφεία του ΣΥΡΙΖΑ, που δεν συνέβαιναν σε άλλες κυβερνητικές περιόδους. Με ξάφνιασαν δυσάρεστα, θα προτιμούσα φυσικά τις επευφημίες. Αλλά και να σε κατηγορούν περιέχει την αναγνώριση ότι σε θεωρούν υπεύθυνο και ικανό για κάτι έστω αρνητικό. Να πούμε ότι δεν το κάναμε εμείς? Καλύτερα να μας θεωρούν παραγκωνισμένους παρά φύσει “κακούς”!

____________________________________________________________________
Το κόμμα θα έπρεπε να έχει επεξεργαστεί ποιες θα είναι οι αρχές ενός “δικαίου” ασφαλιστικού συστήματος. Φυσικά, το “δίκαιο” είναι σε εισαγωγικά, το δίκαιο είναι υποκειμενικό, και αυτό για την αριστερά σημαίνει ταξικό. Πέραν τούτο, ιδιαίτερα όταν η αριστερά καλείται να συνυπάρχει και να διαχειριστεί ένα καπιταλιστικό σύστημα, αλλά όχι μόνον, πέραν της δίκαιης κατανομής και της αναδιανομής υπεισέρχονται παράγοντες αποτελεσματικότητας, δηλ. σε ποιο βαθμό η δικαιοσύνη του συστήματος πρέπει να δώσει χώρο στην διευκόλυνση της όποιας ανάπτυξης.

Αν είχαμε επεξεργαστεί ένα τέτοιο σχέδιο εν ψυχρώ και με την άνεση χρόνου που τώρα δεν υπάρχει, μετά θα παίρναμε το λογαριασμό από τους οικονομολόγους της κυβέρνησης μας και θα βλέπαμε αν βγαίνει... Αν δεν βγαίνει, το λέμε καθαρά στη κοινωνία και θα πηγαίναμε σε ισόρροπες μειώσεις όλων. Τις οποίες θα υπερασπιζόμαστε ανοικτά στο λαό,
καλώντας την όποια αντιπολίτευση να πάρει θέση (πέραν των τετριμμένων αιτιάσεων “πως φθάσαμε μέχρι εδώ” ενθαρρύνοντας το κοινωνικό αυτοματισμό2 απέναντι σε όσους με δυναμική ιδιοτέλεια το αμφισβητούν .
Και προς αυτή την κατεύθυνση, των συμμετρικών μειώσεων προς όλους θα διαπραγματευόμαστε (η κυβέρνηση ώς εκπρόσωπος μας – του λαού) με τους δανειστές.

Την περασμένη εβδομάδα βρέθηκα σε συγκέντρωση για το ασφαλιστικό, σε γειτονικό Δήμο, οργανωμένη από την τοπική ΟΜ παρουσία αρμοδίου υπουργού. Η προσέλευση ήταν αν-αντίστοιχη με την επικαιρότητα του θέματος, τόσον αριθμητικά όσο και λόγω απουσίας των καθαρά αντιπολιτευομένων φωνών πχ από άτομα ή φορείς που είναι, υποτίθεται σύσσωμοι3 στο δρόμο (έμοιαζε περισσότερο με κλειστή συγκέντρωση σε ανύποπτο χρόνο).
Όσοι κοινοποιούνται προτείνοντας κατά βάθος απλά να πέσει η κυβέρνηση η έστω να προκαλέσουν φθορές και να αποφύγουν να κάνουν οι ίδιοι (τα κόμματά τους) την βρώμικη δουλειά δεν έχουν λόγο να το συζητήσουν με τον ΣΥΡΙΖΑ.
Άλλοι επίσης δεν έχουν πεισθεί (ίσως δικαίως από την πλευρά τους) ότι στα πλαίσια του 3ου Μνημονίου υπάρχουν περιθώρια για να αποδεχθεί η τετραμερής τρόικα κάποιες θετικότερες κατευθύνσεις που να καλύπτουν το ελάχιστο των απαιτήσεων της αντί να το εκμεταλλευθεί για να προωθήσει έτι περαιτέρω τις αντιδραστικές της θέσεις για διάλυση του εναπομείναντος κοινωνικού κράτους.
Αλλά οι υπόλοιποι, αυτοί που δεν μας ακολούθησαν ελπίζοντας σε μια γρήγορη “επίλυση” επί μέρους, έστω πιεστικών, προβλημάτων και αλλά προσβλέποντας και σε μια αλλαγή χρονίων παθογενειών του συστήματος (του ασφαλιστικού εν προκειμένω, αλλά όχι μόνο) ?? Μία πρόσκληση που υπόσχεται “όλη η αλήθεια για το ασφαλιστικό” από κυβερνητικό κόμμα δεν είναι πιεστική..
Δεν πείθουμε (δεδομένης και της μειωμένης επεξεργασίας που έχουμε σε πολλά θέματα – πως να το κρύψουμε άλλωστε) ότι ξέρουμε την αλήθεια – πόσο παραπάνω όταν με “εωσφορική αλαζονεία” διεκδικούμε την ΟΛΗ αλήθεια – και να την ξέραμε, θα την λέγαμε?. Και δεν έρχεται κάποιος να πει τη επιμέρους εμπειρία του ή/και, γιατί όχι, την πολιτική του άποψη αν δεν υπάρχει έστω μια δυνητική θέση γι' αυτή στην κυοφορούμενη πρόταση νόμου, είτε επειδή έχεις όλη την αλήθεια, ή επειδή η τρόικα έχει παγιωμένη άποψη σε κάθε υποπαράγραφο άρθρου.
____________________________________________________________________
Οι υπουργοί μπορούν, ή είναι υποχρεωμένοι, συχνά να μιλούν με κατεστημένους όρους, όντας στη κυβέρνηση μιας καπιταλιστικής χώρας και μάλιστα εντός ΕΕ. Στο διάλογο όμως εντός του κόμματος ή της κοινωνίας, μπορούμε να μιλάμε με όρους πραγματικής παραγωγής και ζωής, έστω και με κίνδυνο να χαθούμε στην μετάφραση, όταν μεταφέρουμε συνθήκες και συμπεράσματα. Με τέτοιους όρους, προσπαθώντας να μιλήσω πολιτικά κατ' ανάγκη σε απλοϊκά οικονομικά δύο-τρία παραδείγματα:
  • “πόσος είναι ο ενεργός πληθυσμός” - “πόσα χρόνια θα πληρώνεται ο συνταξιούχος”?
    Μετά την ενηλικίωση μου (που καλύπτεται από γονείς και κράτος) έχω να ζήσω πχ 70 χρόνια. Σε αυτά πρέπει να συνεισφέρω με πχ 10000 ημέρες εργασίας. Η κοινωνία μου με πληρώνει με μισθό όταν δουλεύω και με σύνταξη όταν συμπληρώσω αυτή την υποχρέωση μου (ενδεχομένως και επίδομα ανεργίας όταν δεν βρω δουλειά). Όλα αυτά προέρχονται από την δική μου εργασία, δεν είναι παροχές ενός ελεήμονος συστήματος.
    Τώρα αν η αναγκαία συνεισφορά (που διαρκώς μειώνεται λόγω της τεχνολογίας) πρέπει να δίνεται με full-time εργασία, με κίνδυνο να βγω στα 55 και να βαριέμαι ή να παραμείνω καταλαμβάνοντας τη θέση εργασίας του γυιού μου ή αντίθετα είναι καλύτερα να το γυρίζουμε σε 4ημερο/30ωρο πηγαίνοντας χαλαρά μέχρι τα 65 είναι ένας διάλογος που πρέπει να ανοίξει εντός του καπιταλισμού αλλά θα συνεχισθεί και εντός του σοσιαλισμού (μου διαφεύγει αν μας το έχει λύσει αυτό ο γερο-Κάρολος – πριν βγει στη σύνταξη)
  • “Εισφορά εργαζομένου-εργοδότη”. Στην περίπτωση μου ήταν, ας πούμε, 7%-13%. Θα μπορούσε να είναι και ανάποδα 13-7%, να τα πληρώνει όλα ο εργοδότης ή όλα ο εργαζόμενος. Αυτό που έχει μακροπρόθεσμα πραγματική σημασία είναι ότι στα 100 Ευρώ που βγαίνουν από το ταμείο της εταιρίας, τα 80 Ε πάνε στον εργαζόμενο και τα 20 Ε στο ταμείο. Τα άλλα είναι διαφορετικοί τρόποι λογιστικής γραφής.
    Αν τώρα ο αντίστοιχος ελευθ. επαγγελματίας πληρώνει πχ 10% στο ταμείο, παρέχεται ένα ακόμα κίνητρο στον εργοδότη, αποδεκτό και από τον εργαζόμενο, ώστε να τον κάνει “μπλοκάκι”
  • Κοινωνικοί πόροι. Όταν είχαμε πολλά ταμεία, μπορούσε για κάποιο από αυτά να ορίζονται οι, πέραν των εισφορών και άλλοι πόροι και οι αντίστοιχες παροχές 4. Έτσι κάποιοι πόροι εζητούντο από τους πελάτες – αν και αυτοί τελικά μετακυλίονταν στους άλλους παίκτες θα ήταν μια επί μέρους άσκηση για κάθε περίπτωση – πάντως όχι προφανής όπως η παραπάνω. Έτσι είχαμε πόρους που προέκυπταν από κάποια οικονομική δραστηριότητα και οι εμπλεκόμενοι επαγγελματίες (ελεύθεροι οι υπάλληλοι) διεκδικούσαν εύλογα παραπάνω παροχές αν τις άντεχε το ταμείο τους. Πέραν τούτου, οι θέσπιση κοινωνικών πόρων στην διαδικασία της παραγωγής περιόριζε τις δυνατότητες εισφοροδιαφυγής, σε δύσκολα ελεγχόμενους εκ των υστέρων κλάδους.
    Υπήρχαν και κοινωνικοί πόροι που επιβάλλονταν σε τρίτους, άσχετους με την δραστηριότητα. Ουσιαστικά λειτουργούσαν σαν φόροι, χωρίς να θεωρούνται, από
    από αυτό μόνο το λόγο και κατά την γνώμη μου, αυτόματα απορριπτέοι.
  • Με τη σταδιακή ενοποίηση των ταμείων εξέλειπαν οι λόγοι, ή το άλλοθι, για χωριστούς κοινωνικούς πόρους και συνεπακόλουθες ειδικές παροχές. Φθάνοντας στο ένα ταμείο, και συνδέοντας, (και σωστά για μένα), τις εισφορές με το (πραγματικό?) εισόδημα, αρχίζει να μοιάζει με φόρος, τόσο δίκαιος ή άδικος όσο περίπου και ο κανονικός φόρος εισοδήματος. Τότε, τεχνικά δεν μπορούμε να βάλουμε τις εισφορές στο Ε1. Και ακόμα ποιο προκλητικά, αφου φθάσαμε στο ενα ταμείο, γιατί δεν πάμε σε κανένα? Υγεία και Σύνταξη στην ευθύνη του κράτους (για μας της κοινωνίας, ελπίζουμε), αυξάνοντας όσο χρειάζεται, απλά και διαφανώς τις “εισφορές” δηλ τους φόρους.


ΚΟΙΝΟΝΙΚΟΣ ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΟΣ

Επιχειρώ να αποδομίσω την αυτόματη αρνητική σηματοδότηση του όρου. Αυτή στηρίζεται στο απλοϊκό σχήμα (άμεσα κατανοητό από κάθε δογματικό) “ο εχθρός του εχθρού είναι φίλος”, που αναγορεύει κατά καιρούς σε “φίλους” της αριστεράς διαφόρους περίεργους, τουλάχιστον.
Έτσι, με μια υπέρ-απλούστευση: όποιος αντιδρά είναι εχθρός της κυβέρνησης του κράτους ή και του συστήματος – ανάλογα τα δικά μας όνειρα που θέλουμε να προβάλουμε πάνω του -, και μια σχηματική ερμηνεία της βασικής μας ιδεολογίας, ότι δηλ, το κράτος είναι, και θα είναι εξ ορισμού εχθρός μέχρι να το καταργήσουμε, το σχήμα βγαίνει.

Σήμερα, διεθνώς, το κράτος δεν αμφισβητείται μόνο από τους ρομαντικούς θα έλεγα, αναρχικούς εξ αριστερών. Υπάρχει μια έντονη δεξιά αμφισβήτηση, επειδή αυτό κάποτε χρησιμοποιήθηκε ως βασικό όργανο του “υπαρκτού” - και έτσι έχει γίνει ιδεολογικά “soft-target”-, επειδή υπήρξε όργανο αναδιανομής και κοινωνικής αλληλεγγύης το παλιό καλό καιρό της Ευρώπης και επειδή ο όποια ρεαλιστική πολιτική επιστροφής σε τέτοιες πολιτικές θα περάσει, κατ' εμένα, πάλι από το κράτος. Αυτή η αμφισβήτηση εκφράζεται από την προσπάθεια θέσπισης διακρατικών (και παρακρατικών) θεσμών στην TIPP, από την θεοποίηση των “ανεξαρτήτων αρχών” ακόμα και από αυτή καθ' αυτή την έκφραση “μη κυβερνητική οργάνωση” ως προϋπόθεση του άσπιλου.
Στην Ελλάδα, η αντίληψη του εχθρικού κράτους, και συνάμα του (δημόσιου ταμείου-λίμνη που μόνο τα γουρούνια δεν πίνουν) προέρχεται από την τουρκοκρατία (που δεν ανατράπηκε από ένα καθαρά διαφωτιστικό κίνημα) και συντηρήθηκε με τις κάθε λογής ξενόδουλες και αυταρχικές εξουσίες στη Ελλάδα.
Η τυφλή αγανάκτηση των πρώτων μνημονιακών χρόνων σχηματοποιήθηκε εν μέρει στους αντιπάλους του σημερινού κράτους της ΧΑ και σε άλλους λεβέντηδες - κήρυκες της καθολικής απαξίας του πολιτικού συστήματος. Οι παθογένειες και οι αδυναμίες του κράτους προνοίας στρώνει το δρόμο σε άναρχο-φιλελευθερα κηρύγματα των ΝΑΙ-αντερτααλιων.
Δεν λέω να υιοθετήσουμε το ορφανό κράτος, επειδή πριν ένα περίπου χρόνο το εγκατέλειψαν στην πόρτα μας. Αλλά προτείνω να το βοηθήσουμε να ανακάμψει και να σταθεί στα πόδια του (ναι αυτό θα έπρεπε να το έχουν κάνει οι άλλοι, πριν μας το πασάρουν) ώστε σταδιακά να εκφράζει την κοινωνία, κατα την δική μας αντίληψη.
Ίσως είναι νωρίς να πούμε ότι θέλουμε Κοινωνικό Αυτοματισμό, δηλ οι κοινωνικές μας τάξεις να βλέπουν το κράτος ως αποκρυστάλλωση ενός ευνοϊκού για μας συστήματος, και να το υπερασπίζονται έναντι κάθε υποβολής. Αλλά αυτό θα πρέπει να είναι ο στόχος, κύρια διαμορφώνοντας το κράτος ετσι ώστε να το αξίζει.

Τρακτέρ
Ξέρω ότι θα προκαλέσω αλλά μπαίνω αμέσως στο θέμα. Δεν θεωρώ το κλείσιμο των δρόμων “μορφή πάλης” ή “κλιμάκωση του αγώνα” αλλά επιθετική ενέργεια.
Η απεργία είναι μια αμυντική ενέργεια, ο εργαζόμενες απέχει από την δική του εργασία, θίγει τον εργοδότη, ενδεχομένως θίγει έμμεσα το κοινό αναδεικνύοντας την χρησιμότητα του προϊόντος της εργασίας του. Προβάλει τα αιτήματα, με παρακώλυση της κυκλοφορίας κάποιες φορές ως παράπλευρη απώλεια, όχι ως αυτοσκοπό. Και, τελευταίο και όχι μικρότερο, εμπεριέχει θυσία (μεροκάματα) και κίνδυνο.
Τι από αυτά υπάρχει στην τοποθέτηση ενός τρακτέρ στην Εθνική (κάποιες φορές χωρίς το οδηγό μέσα...)? Είναι αντίστοιχο με έναν αγώνα του ΟΤΕ όχι αφήνοντας κλειστά κυκλώματα, αλλά κλίνοντας την Κηφισίας που περνάει έξω από τα γραφεία μας. Επίθεση κατά αμάχων, προβλέπεται στην ιστορία αλλά δεν είναι κλιμάκωση της απεργίας αλλά προπαρασκευή εφόδου στα χειμερινά ανάκτορα, αν θεωρούμε οτι επίκειται.
Δεν θα απαντήσω στο ερώτημα “και πώς θα αγωνιστούν” αλλά αφού είναι στους δρόμους, να δώσω για παράδειγμα, δύο ενέργειες που μου φαίνεται ότι συνάδουν σε πραγματικό εργατικό αγώνα
  • Αν αφήνονται τα αυτοκίνητα να περνούν, αφού τους δώσουν προφορικά και γραπτά τα αιτήματα του αγώνα, δεν ταίριαζε περισσότερο στη ενημέρωση, αντί να την αναθέτουν στα κανάλια σε αντάλλαγμα του υπέρ-θεαματος “Η Ελλάδα στα δύο”
  • Μπορούσαν να εμποδίζουν ακριβώς τα φορτηγά με αγροτικά προϊόντα (ελληνικά ή και εισαγόμενα) αν θέλουν οι κακομαθημένοι κάτοικοι των πόλεων να νοιώσουν τι τους προσφέρουν οι αγρότες. Αντ' αυτού, το νοιώθουν όταν απεργούν τα φορτηγά ή οι ναυτικοί (και συνήθως είναι εναντίον τους!)

Ελπίζω αυτό να προκαλέσει ψύχραιμο διάλογο, ποιο ψύχραιμο από οτι γραφω εγώ. Αλλά,
πίστεψε με όσοι δεν το ξέρετε, τα ίδια έλεγα και επί ΝΔ-Πασοκ. Και δύο ιστορικά στοιχεία:
  • Είδαμε, ως φοιτητές-συμπαραστάτες μια από τις πρώτες, αν όχι την πρώτη πορεία αγροτών της Ηλείας μέσω Πάτρας 1974-75?. Η πορεία πήγαινε από παλιά Εθνική – ήθελε να φθάσει στην Αθήνα, όχι να αποκλείσει την Πάτρα - και υπήρξε και ένας νεκρός από κρύο.
  • Το πρώτο, από ότι θυμάμαι κλείσιμο δρόμου δεν έγινε από αγρότες ή εργάτες αλλά από “φιλάθλους” όχι για υποβιβασμό της ζωής μας αλλά της ομάδας μας.

1Έγραψα την κακιά λέξη “άλλη”. Προτείνω όποιος το κάνει να τιμωρείται να το γράψει 100 φορές μαζί με την, διαφορετική κάθε φορά, ερμηνεία της
2Η φράση είναι επιτηδευμένα προκλητική (==προβοκατόρικη). Δείτε σχετικό κειμενάκι...
3Με άνωθεν κινητοποίηση, προσωπική πρόσκληση για συμμετοχή που δεν υπήρξε στα προηγούμενα μνημονιακά χρόνια
4Η παθητική φωνή για να αποφύγω να πω ποιος το όριζε

No comments:

Post a Comment